Lost inside Cambodia
De grens tussen Laos en Cambodja was weer een hele belevenis. Gelukkig hadden we op advies van vele andere reizigers een tour geboekt zodat we in ieder geval met een hele groep de grens over gingen. Desondanks begon het gezeur al in Laos toen we een exit-stamp gingen halen, die kostte namelijk ineens 1 dollar (onder de tafel te betalen aan de aanwezige douanier). Geen geld natuurlijk, maar het gaat om het principe. Haha, dat zeggen we de laatste tijd wel erg vaak. Maar goed, we hadden op internet al gelezen dat je het geld moest betalen, omdat je anders echt geen stempel kreeg en dus het land niet uit zou kunnen. Over de munteenheid deed de beambte dan weer niet moeilijk, dus zo konden we mooi onze laatste Kippetjes uitgeven.
In Cambodja konden we vervolgens ter plekke een visum kopen, heel handig. Deze zou 20 dollar kosten. Je raadt het al; het was 21 dollar. Daarna ergens anders voor een dollar nog een entry-stamp gehaald en we waren officieel in Cambodja! Altijd weer leuk: een nieuw land, nieuwe cultuur, nieuw geld, nieuwe geschiedenis, enzovoorts. Gelukkig hadden we ons al wat voorbereid door extra vaak naar ons nieuwe favoriete nummer te luisteren.
Onze eerste stop was Kratie. Bij aankomst waren we enigszins in shock. Iedereen mikt hier zijn afval namelijk gewoon op straat. Het was echt zo'n ongelofelijke zooi. Echt zonde, want verder had de stad heel veel charme door de half vergane koloniale gebouwen.
Toen we de volgende dag naar de toeristische trekpleister van de regio gingen, gaf de omgeving gelukkig een heel ander beeld. De tocht ging door een prachtig landschap met allerlei houten huisjes en tempels. Om vervolgens bij de Mekong aan te komen alwaar we met een bootje dolfijntjes zouden gaan spotten. In dit deel van de Mekong leeft namelijk de zeldzame Irrawaddy dolfijn. Wij hadden er in ieder geval nog nooit van gehoord, maar dat zegt eigenlijk vrij weinig. Het spotten bleek gelukkig niet zo moeilijk, want we zagen vanaf de oever al diverse dolfijnen zwemmen! Een goede foto maken was daarentegen een grotere uitdaging, ze zwemmen nogal veel onder water (...) en zijn ook nog best wel snel.
Het was in ieder geval wel supergaaf om groepen van dolfijnen langs te zien zwemmen om adem te halen of gewoon een beetje te splashen. Omdat de motor van de boot de dolfijnen stoort werd die uitgezet en was het zo heerlijk stil dat je de dolfijnen kon horen ademhalen of gewoon in alle rust kon genieten van de prachtige omgeving.
En we waren niet de enigen die het leuk vonden om dolfijnen te zien.
Daarna richting de hoofdstad Phnom Penh. Leuk om weer eens in een echte stad te zijn. Vientiane is toch gewoon een groot dorp, PP is een stad. We hebben eerst het koninklijk paleis en de bijbehorende zilveren pagoda bezocht. Dit laatste gebouw is één van de weinige die niet volledig is verwoest door de Rode Khmer. Volgens eigen zeggen hét bewijs dat ook zij cultuur belangrijk vonden. De binnenkant was heel mooi. De hele vloer was betegeld met zilveren platen (vandaar de naam), er stonden allerlei boeddhabeelden ingelegd met diamanten en het hoogtepunt was een (best wel grote) boeddha gemaakt van jade.
Sowieso zijn we wel onder de indruk van het boeddhisme, een enorm tolerante godsdienst. De monniken zijn stuk voor stuk vriendelijk en heel zen. Het grappige is dat zij buitenlanders een ontzettend interessant fenomeen vinden, dus we staan nogal vaak elkaar te fotograferen. Deze monnik wilde wel even voor ons poseren (als wij ook even voor hem zouden poseren natuurlijk).
De volgende dag was het tijd voor serieusere zaken. Middels een tuktuk (brommer met een karretje erachter waar de klanten in zitten) zijn we naar het beruchte S 21, Tuol Sleng, gegaan. Ooit was dit een gewone school, maar midden jaren zeventig werd het door de Rode Khmer gebruikt als gevangenis/martelplek. Dit maakte het al meteen heel bizar. Afgezien van het prikkeldraad had het de feel van een gezellige school: een mooie binnenplaats waar gespeeld kon worden, een klimrek, schommels, etc..
Maar als je dan bij de palen van de schommels aankomt blijkt dat dit één van de plekken is geweest waar mensen werden gemarteld door ze op verschrikkelijke wijze omhoog te hijsen aan een touw.
Ook de klaslokalen waren gevuld met allerlei beeldmateriaal. Alles werd namelijk uiterst precies vastgelegd door de Rode Khmer. Zo zijn er foto's van de mensen gemaakt bij binnenkomst, maar ook na het martelen. Van de ongeveer 17.000 mensen die hier gevangen zijn genomen, hebben uiteindelijk slechts 12 (!!) mensen het overleefd. Eén van deze 12 was een schilder, waarvan nu ook allerlei schilderijen van de martelingen waren opgehangen. Dat hij goed kon schilderen heeft hem overigens gered. Hij mocht portretten maken van allerlei hoge officieren.
Het merendeel van de mensen is overigens niet vermoord in S 21, maar bij één van de zogenaamde Killing Fields. Dit waren executieplekken met een bizarre hoeveelheid massagraven. Wij hebben degene in de buurt van Phnom Penh bezocht. Het monument en de paar massagraven die zijn geopend waren erg indrukwekkend/deprimerend.
Dit alles heeft ongeveer 30 jaar geleden plaatsgevonden en nog steeds is het merendeel van de daders niet berecht. De Rode Khmer werd geleid door Pol Pot (broeder nummer 1), hij wou van Cambodja een communistische, zelfvoorzienende, agrarische staat maken. Iedereen moest boer worden en werd uit de stad verjaagd om op het platteland te gaan werken. Kinderen werden gescheiden van hun ouders en school werd afgeschaft. Geld werd ook afgeschaft en het jaar 1975 werd vanaf toen het jaar nul. Uiteindelijk is ongeveer 25% van de bevolking omgekomen tijdens het bewind van de Rode Kmher, ofwel doodgeslagen (om kogels uit te sparen) door soldaten ofwel gestorven van de honger.
Pol Pot is (pas) in 1998 onder verdachte omstandigheden overleden, maar broeder nummer 3 is bijvoorbeeld nog springlevend. Geen gerechtigheid of erkenning dus voor de Cambodjanen. Momenteel claimen de Rode Khmer-bazen dat zij niets afwisten van het bestaan van S 21, iets wat er bij de gewone burger (terecht) niet ingaat en wat ook enorm frusteert natuurlijk. Wel is duidelijk dat de Rode Khmer bijna verdreven was (door de Vietnamezen) totdat de VN zo nodig in moest grijpen. Hierdoor heeft Pol Pot de tijd gehad om zich te hergroeperen en middels een guerilla nog diverse jaren angst en verderf te kunnen zaaien. Echt ongelofelijk.
Omdat dit alles nog maar zo kort geleden is gebeurd, zijn de gevolgen nog steeds duidelijk zichtbaar. Zo is het zeer onverstandig om van de gebaande paden af te wijken in verband met de altijd aanwezige landmijnen die jaarlijks nog steeds voor een groot aantal doden en verminkingen zorgen. Verder valt op dat er relatief heel weinig oudere (35+) mensen zijn. Zo is 40% van de bevolking onder de 18 jaar en dat zie je echt terug in het straatbeeld.
Ondanks de beladen geschiedenis zijn de mensen echt superlief en hartelijk, maar het is duidelijk dat Cambodja een enorme achterstand heeft opgelopen wat betreft algemene welvaart zoals gezondheidszorg, armoede, etc. Gelukkig is er veel hulp en hebben we hele goede initiatieven gezien dus hopelijk zal dat de komende jaren langzamerhand veranderen. Daarnaast hopen we dat de rechtszaak tegen de Rode Khmer eindelijk van de grond komt zodat er nog een soort van gerechtigheid is voor de nabestaanden. Het heeft ons wel aan het denken gezet. De internationale gemeenschap wist namelijk precies wat er aan de hand was, maar heeft niets gedaan. Achteraf onbegrijpelijk, maar aan de andere kant: zijn er nu ook niet een aantal plekken in de wereld waar we echt zouden moeten ingrijpen?
Als tegengif voor al deze ellende hebben we de volgende dag het prachtige nationale museum bezocht. Tot de nok toe gevuld met beelden en dergelijke uit de Angkortijd en echt een oase van rust.
Verder geslenterd op de gezellige boulevard langs de rivier, wel enigszins verbaasd door de volgende weggebruiker.
Inmiddels hebben we het beestje al op zoveel verschillende plekken in de stad gezien dat we er niet meer van opkijken (om over de loslopende apen maar te zwijgen...).
Tot slot vonden we nog een shopping mall met uitzicht over de stad, altijd interessant!
In Cambodja konden we vervolgens ter plekke een visum kopen, heel handig. Deze zou 20 dollar kosten. Je raadt het al; het was 21 dollar. Daarna ergens anders voor een dollar nog een entry-stamp gehaald en we waren officieel in Cambodja! Altijd weer leuk: een nieuw land, nieuwe cultuur, nieuw geld, nieuwe geschiedenis, enzovoorts. Gelukkig hadden we ons al wat voorbereid door extra vaak naar ons nieuwe favoriete nummer te luisteren.
Onze eerste stop was Kratie. Bij aankomst waren we enigszins in shock. Iedereen mikt hier zijn afval namelijk gewoon op straat. Het was echt zo'n ongelofelijke zooi. Echt zonde, want verder had de stad heel veel charme door de half vergane koloniale gebouwen.
Toen we de volgende dag naar de toeristische trekpleister van de regio gingen, gaf de omgeving gelukkig een heel ander beeld. De tocht ging door een prachtig landschap met allerlei houten huisjes en tempels. Om vervolgens bij de Mekong aan te komen alwaar we met een bootje dolfijntjes zouden gaan spotten. In dit deel van de Mekong leeft namelijk de zeldzame Irrawaddy dolfijn. Wij hadden er in ieder geval nog nooit van gehoord, maar dat zegt eigenlijk vrij weinig. Het spotten bleek gelukkig niet zo moeilijk, want we zagen vanaf de oever al diverse dolfijnen zwemmen! Een goede foto maken was daarentegen een grotere uitdaging, ze zwemmen nogal veel onder water (...) en zijn ook nog best wel snel.
Het was in ieder geval wel supergaaf om groepen van dolfijnen langs te zien zwemmen om adem te halen of gewoon een beetje te splashen. Omdat de motor van de boot de dolfijnen stoort werd die uitgezet en was het zo heerlijk stil dat je de dolfijnen kon horen ademhalen of gewoon in alle rust kon genieten van de prachtige omgeving.
En we waren niet de enigen die het leuk vonden om dolfijnen te zien.
Daarna richting de hoofdstad Phnom Penh. Leuk om weer eens in een echte stad te zijn. Vientiane is toch gewoon een groot dorp, PP is een stad. We hebben eerst het koninklijk paleis en de bijbehorende zilveren pagoda bezocht. Dit laatste gebouw is één van de weinige die niet volledig is verwoest door de Rode Khmer. Volgens eigen zeggen hét bewijs dat ook zij cultuur belangrijk vonden. De binnenkant was heel mooi. De hele vloer was betegeld met zilveren platen (vandaar de naam), er stonden allerlei boeddhabeelden ingelegd met diamanten en het hoogtepunt was een (best wel grote) boeddha gemaakt van jade.
Sowieso zijn we wel onder de indruk van het boeddhisme, een enorm tolerante godsdienst. De monniken zijn stuk voor stuk vriendelijk en heel zen. Het grappige is dat zij buitenlanders een ontzettend interessant fenomeen vinden, dus we staan nogal vaak elkaar te fotograferen. Deze monnik wilde wel even voor ons poseren (als wij ook even voor hem zouden poseren natuurlijk).
De volgende dag was het tijd voor serieusere zaken. Middels een tuktuk (brommer met een karretje erachter waar de klanten in zitten) zijn we naar het beruchte S 21, Tuol Sleng, gegaan. Ooit was dit een gewone school, maar midden jaren zeventig werd het door de Rode Khmer gebruikt als gevangenis/martelplek. Dit maakte het al meteen heel bizar. Afgezien van het prikkeldraad had het de feel van een gezellige school: een mooie binnenplaats waar gespeeld kon worden, een klimrek, schommels, etc..
Maar als je dan bij de palen van de schommels aankomt blijkt dat dit één van de plekken is geweest waar mensen werden gemarteld door ze op verschrikkelijke wijze omhoog te hijsen aan een touw.
Ook de klaslokalen waren gevuld met allerlei beeldmateriaal. Alles werd namelijk uiterst precies vastgelegd door de Rode Khmer. Zo zijn er foto's van de mensen gemaakt bij binnenkomst, maar ook na het martelen. Van de ongeveer 17.000 mensen die hier gevangen zijn genomen, hebben uiteindelijk slechts 12 (!!) mensen het overleefd. Eén van deze 12 was een schilder, waarvan nu ook allerlei schilderijen van de martelingen waren opgehangen. Dat hij goed kon schilderen heeft hem overigens gered. Hij mocht portretten maken van allerlei hoge officieren.
Het merendeel van de mensen is overigens niet vermoord in S 21, maar bij één van de zogenaamde Killing Fields. Dit waren executieplekken met een bizarre hoeveelheid massagraven. Wij hebben degene in de buurt van Phnom Penh bezocht. Het monument en de paar massagraven die zijn geopend waren erg indrukwekkend/deprimerend.
Dit alles heeft ongeveer 30 jaar geleden plaatsgevonden en nog steeds is het merendeel van de daders niet berecht. De Rode Khmer werd geleid door Pol Pot (broeder nummer 1), hij wou van Cambodja een communistische, zelfvoorzienende, agrarische staat maken. Iedereen moest boer worden en werd uit de stad verjaagd om op het platteland te gaan werken. Kinderen werden gescheiden van hun ouders en school werd afgeschaft. Geld werd ook afgeschaft en het jaar 1975 werd vanaf toen het jaar nul. Uiteindelijk is ongeveer 25% van de bevolking omgekomen tijdens het bewind van de Rode Kmher, ofwel doodgeslagen (om kogels uit te sparen) door soldaten ofwel gestorven van de honger.
Pol Pot is (pas) in 1998 onder verdachte omstandigheden overleden, maar broeder nummer 3 is bijvoorbeeld nog springlevend. Geen gerechtigheid of erkenning dus voor de Cambodjanen. Momenteel claimen de Rode Khmer-bazen dat zij niets afwisten van het bestaan van S 21, iets wat er bij de gewone burger (terecht) niet ingaat en wat ook enorm frusteert natuurlijk. Wel is duidelijk dat de Rode Khmer bijna verdreven was (door de Vietnamezen) totdat de VN zo nodig in moest grijpen. Hierdoor heeft Pol Pot de tijd gehad om zich te hergroeperen en middels een guerilla nog diverse jaren angst en verderf te kunnen zaaien. Echt ongelofelijk.
Omdat dit alles nog maar zo kort geleden is gebeurd, zijn de gevolgen nog steeds duidelijk zichtbaar. Zo is het zeer onverstandig om van de gebaande paden af te wijken in verband met de altijd aanwezige landmijnen die jaarlijks nog steeds voor een groot aantal doden en verminkingen zorgen. Verder valt op dat er relatief heel weinig oudere (35+) mensen zijn. Zo is 40% van de bevolking onder de 18 jaar en dat zie je echt terug in het straatbeeld.
Ondanks de beladen geschiedenis zijn de mensen echt superlief en hartelijk, maar het is duidelijk dat Cambodja een enorme achterstand heeft opgelopen wat betreft algemene welvaart zoals gezondheidszorg, armoede, etc. Gelukkig is er veel hulp en hebben we hele goede initiatieven gezien dus hopelijk zal dat de komende jaren langzamerhand veranderen. Daarnaast hopen we dat de rechtszaak tegen de Rode Khmer eindelijk van de grond komt zodat er nog een soort van gerechtigheid is voor de nabestaanden. Het heeft ons wel aan het denken gezet. De internationale gemeenschap wist namelijk precies wat er aan de hand was, maar heeft niets gedaan. Achteraf onbegrijpelijk, maar aan de andere kant: zijn er nu ook niet een aantal plekken in de wereld waar we echt zouden moeten ingrijpen?
Als tegengif voor al deze ellende hebben we de volgende dag het prachtige nationale museum bezocht. Tot de nok toe gevuld met beelden en dergelijke uit de Angkortijd en echt een oase van rust.
Verder geslenterd op de gezellige boulevard langs de rivier, wel enigszins verbaasd door de volgende weggebruiker.
Inmiddels hebben we het beestje al op zoveel verschillende plekken in de stad gezien dat we er niet meer van opkijken (om over de loslopende apen maar te zwijgen...).
Tot slot vonden we nog een shopping mall met uitzicht over de stad, altijd interessant!
3 opmerkingen:
wat zien jullie er gezond en uitgerust uit, toppie d en j
Hoi Caar (en Rinz)
Leuke verhalen zijn het elke keer weer. Ik wilde ff vertellen dat de tuktuk inmiddels ook in den haag rijd. Dus zoveel veranderd er niet als jullie terugkomen groetjes Nathalie en dave
He wereldreizigers,
Wat is het toch elke keer weer leuk om jullie verhalen te lezen!
Paula
Een reactie posten